Bill Sweetenham (HLV Trẻ ĐTQG)
Wayne Goldsmith (Viện Khoa Học TDTT)
Người dịch: Chung Tấn Phong
Có một thực tế là đa số VĐV bơi lội tham gia thi đấu các giải thành phố, quốc gia và quốc tế đều phải thi đấu xa khu vực hồ bơi mà mình đang tập luyện. Vận động viên không những phải chịu áp lực tâm lý thi đấu mà còn phải đối mặt với những thách thức từ việc thay đổi khí hậu, môi trường, thực phẩm đến chổ ở. Khi thi đấu các giải quốc tế, VĐV còn phải khắc phục sự thay đổi về độ cao, hàng rào ngôn ngữ, chênh lệch múi giờ, áp lực di chuyển, khí hậu không quen … Ví dụ như VĐV Úc thi đấu tại Cúp thế giới tổ chức tại Châu Âu sẽ phải di chuyển 20 giờ đồng hồ từ mùa hè ở Úc sang mùa đông ở Châu Âu. Thông thường có khoảng 30% VĐV đạt được thành tích cao nhất của họ tại Đại hội Olympic, còn 70% số VĐV còn lại bị áp lực thi đấu và những tác động từ việc di chuyển và thay đổi môi trường thi đấu làm cho họ đạt thành tích thấp hơn. Nguyên tắc chung rất đơn giản. Nếu bạn loại bỏ càng nhiều các tác nhân gây căng thẳng ra khỏi cơ thể khi thi đấu xa nhà thì bạn dễ đạt thành tích tốt nhất của mình hơn. Hãy kiểm soát những vấn đề có thể kiểm soát là một khái niệm cần nắm vững.
Một số điều cơ bản:
- Cố thử dự đoán trước mọi vấn đề có thể xảy ra và giải quyết trước trong hiện tại.
- Vạch ra một kế hoạch để vượt qua những vấn đề đó.
- Lập ra nhiều kế hoạch dự phòng. Trong trường hợp kế hoạch này không có hiệu quả thì phải lập tức có kế hoạch khác thay thế ngay.
- Hãy chuẩn bị mọi thứ thật cẩn thận để HLV và VĐV có thể giảm tối đa căng thẳng khi di chuyển.
- Khi phải di chuyển xa, hãy mang theo chiếc gối mà mình vẫn sử dụng. Chiếc gối này sẽ mang lại cho bạn cảm giác thân thuộc như ở nhà. Chiếc gối cũng là vật hữu dụng để bạn tựa đầu vào khi di chuyển xa. Sẽ dễ chịu hơn nhiều khi bạn ngủ ở một chiếc giường lạ ở khách sạn hay nhà nghỉ nhưng với chiếc gối của mình.
- Mang theo đồng hồ báo thức của mình với pin dự phòng. Điều này có nghĩa là bạn không cần nhờ đến khách sạn hay HLV báo thức. Một chiếc đồng hồ báo thức chạy pin sẽ rất hữu dụng nếu như bạn không mang theo ổ cắm điện. Nó là vật nhắc nhở lịch trình rất hữu ích trong những chuyến đi xa.
- Nhớ mang theo nước khi di chuyển. Nếu được, hãy mang theo nước đóng chai. Trong hầu hết mọi trường hợp thì di chuyển luôn làm bạn bị mất nước. Hãy uống nước đều đặn khi di chuyển. Hãy tìm một nguồn cung cấp nước tốt nếu bạn phải thi đấu ở các quốc gia hay các vùng thiếu nước. Một số cuộc thí nghiệm cho thấy cung cấp nước đầy đủ sẽ làm giảm căng thẳng cho việc di chuyển. Giữ chai nước sạch và không cho người khác uống chung.
- Hãy mang theo hai bữa ăn đầu tiên của bạn. Có nghĩa là bạn có thể kiểm soát được chất lượng và thời gian của hai bữa đầu tiên khi đến nơi. Sẽ rất khó để chọn một bữa ăn hợp khẩu vị, vì thế nên mang theo những thức ăn gọn nhẹ có nhiều chất dinh dưỡng như Snacks (lưu ý luật lệ kiểm dịch của nước sở tại). Nếu bạn có sử dụng nước uống thể thao hay các hợp chất bổ sung trong quá trình tập luyện và thi đấu thì cũng nhớ mang theo vì có thể nơi thi đấu sẽ không có bán.
- Nếu đặt phòng ở khách sạn thì: 1) Tránh xa những khu vực có thể gây nhiều tiếng ồn như thang máy hay thang bộ, chỗ giặt đồ, chỗ bán nước uống và máy bán thức ăn tự động; 2) Chọn khu vực cấm hút thuốc lá; 3) Phòng nằm bên hông khách sạn để tránh tiếng ồn từ đường lộ và các tiếng ồn khác; 4) Tránh ánh nắng chiếu vào giữa trưa, nhất là mùa hè; 5) Đề nghị cắt bỏ chuông báo khách sạn khỏi phòng của VĐV khi đội bạn tới nghỉ để tránh làm phiền giấc ngủ ngắn của VĐV. Hãy biết chính xác tên và địa chỉ của khách sạn bằng tiếng địa phương. Mọi yêu cầu đặc biệt về phòng ở, điện thoại, fax phải được lãnh đội cho phép và ghi chú lại. Để tiết kiệm thời gian phải có một HLV hoặc người quản lý hoặc nhân viên của đoàn đi trước để kiểm tra danh sách VĐV và thành viên đoàn, lấy phòng, chìa khóa phòng và sắp xếp phòng trước. Nhớ ghi chú số phòng của lãnh đội, HLV trưởng, bác sĩ để tiện việc liên lạc khi cần thiết. Nếu sử dụng điện thoại của khách sạn, hãy biết chắc là bạn phải trả bao nhiêu tiền trước khi sử dụng.
- Hãy mang theo dụng cụ che mắt và nút nhét lỗ tai để tạo bóng tối và tránh tiếng ồn khi ngủ tại những nơi mà ta không thể điều chỉnh ánh sáng theo ý muốn. Các dụng cụ trên cũng rất hữu hiệu khi ta phải ngủ chung phòng với những VĐV bị ngáy khi ngủ, hay giúp ta tránh được tiếng ồn và ánh sáng từ các show nhạc sống ở nơi mà bạn ở. Cũng như thế, chúng cũng giúp bạn ngủ được khi ở bến tàu, bến xe .v.v…
- Hãy chắc chắn rằng bạn đã chuẩn bị túi vật dụng y tế trước khi khởi hành. Tất cả thuốc men phải được kiểm tra kỹ và được thông qua bác sĩ riêng của đội. Việc chuẩn bị y tế càng phải được xem trọng khi thi đấu ở nước ngoài. Khi sử dụng thuốc, VĐV phải hỏi bác sĩ về đơn thuốc và những ghi chú xem thuốc dùng để làm gì, liều lượng ra sao? HLV phải hỏi kỹ cha mẹ hay người trực tiếp chăm sóc VĐV về bệnh lý của VĐV trước ngày thi đấu ít nhất 7 ngày. Các VĐV nữ phải được ghi chú về kỳ kinh của mình. Hộp y tế có thể gồm: Paracetamol, Aspirin, Antacid (các loại thuốc kháng acid dùng để giảm đau và khó chịu khi bị rối loạn tiêu hóa), thuốc đau bụng, thuốc chống tiêu chảy, bông băng, kem khử trùng, cuộn băng vết thương, kim gút an toàn, vải buộc chắc, dầu xoa bóp, băng vệ sinh, giấy thấm.Và một thứ không thể thiếu được là cuốn sách hướng dẫn dùng thuốc trong thể thao.
- Những vật phải mang theo dự phòng 2 hoặc 3 cái là kính bơi, khăn tắm, quần áo tập luyện và thi đấu, quần áo ấm. Trang thiết bị tập luyện để trong hành lý xách tay. Nón, quần áo ấm và dù che để nơi thuận tiện khi cần. Chú ý dán nhãn lên mọi thứ.
- Về vấn đề tiền bạc, lưu ý: 1) Chuẩn bị sẵn một ít tiền địa phương (của nơi sắp đến); 2) Biết tỉ giá để tránh bị gian lận (đổi với tỉ giá thấp); 3) Chuẩn bị sẵn tiền lẻ và một ít tiền giấy có mệnh giá nhỏ để cho nhân viên hàng không và khách sạn tại những quốc gia có tục lệ cho “tip”; 4) Giữ tiền an toàn và không cất giữ tất cả ở cùng một chổ; 5) Có kế hoạch đối phó với tình thế nếu bị mất hoặc bị đánh cắp.
- Nếu phải đến một hồ bơi lạ, nên thử đến đó trước ít nhất hai lần. Nhân đôi thời gian đi từ khách sạn đến địa điểm tập luyện hoặc thi đấu mà người ta nói với bạn: nếu người ta nói với bạn là sẽ mất 15 phút, điều đó có nghĩa là ít nhất bạn sẽ mất 30 phút để có thể đến được hồ bơi đó trong lần đầu tiên. Hãy tìm hiểu xem đó là hồ bơi trong nhà hay ngoài trời, nếu là hồ bơi ngoài trời thì hãy nhớ kiểm tra nhiệt độ, không khí của hồ bơi. Hãy nắm rõ tên và địa chỉ của Ban tổ chức và nhớ ghi lại vào sổ tay để có thể dễ dàng tìm kiếm khi cần thiết.
- Biết rõ môi trường thi đấu: hãy tìm hiểu phòng thay đồ, khu vực khởi động, thời gian khởi động, đồ ăn và thức uống, khu vực được phép vào của HLV. Nếu ở địa phương không sử dụng Anh văn làm ngôn ngữ chính thì phải tìm một người phiên dịch để hướng dẫn những gì bạn cần biết.
- Trong khi di chuyển, nên ngồi gần những người mà mình thích hoặc những người mà mình sẽ ở chung phòng với họ.
- Nếu đi bằng máy bay, hãy mặc quần áo rộng rãi cho thoải mái. Chú ý thời tiết, khí hậu nơi mình sẽ đến và cầm trước quần áo phù hợp trên tay. Mang theo một đôi dép da hay dép xốp để đi trong hồ vì ở một số hồ bơi không cho phép mang giày dép vào khu vực hồ bơi.
- Tránh không ăn sôcôla, uống trà và cafe vì chúng sẽ làm bạn bị mất nước và ảnh hưởng tới giấc ngủ, nghỉ ngơi. Tránh các chất có cồn cũng vì lý do tương tự.
- Hãy tìm cách tự giải trí cho mình như âm nhạc, sách, trò chơi, câu đố, máy tính, bài tập nhà, …
- Khi thi đấu ở nước ngoài, nên đăng ký bảo hiểm và phải biết chắc chắn những gì được bảo hiểm và những gì không được bảo hiểm. Có sẵn một bản sao những điều khoản của hợp đồng bảo hiểm. Biết cách rút tiền bảo hiểm khi khẩn cấp.
- Chắc chắn 100% về sự cho thuốc. Uống đủ thuốc cung cấp và biết nhóm máu của mình.
- Copy . Copy. Copy. Copy. Copy những thứ quan trọng và giữ chúng tách riêng với bản gốc, bao gồm Passport (hộ chiếu), Visa (thị thực), Bằng lái xe, Vé máy bay, Bảng đăng ký thi đấu và điều lệ thi đấu, Số thẻ tín dụng và số đường dây nóng khi gặp trường hợp khẩn cấp, Điều khoản hợp đồng di chuyển
- Kiểm tra y học trước khi khởi hành: chủng ngừa, kiểm tra răng miệng toàn diện, kiểm tra sức khỏe tổng quát, kiểm tra xương – cơ
- Duy trì càng giống càng tốt lối sống như ở nhà, đảm bảo giấc ngủ, tránh tổ chức ăn mừng cho đến sau khi kết thúc cuộc thi, tránh xem tivi khuya ở khách sạn.
- Lập bản liệt kê những mục cần kiểm tra trước khi khởi hành. Chỉ mang theo những gì cần thiết cho chuyến du đấu một cách hiệu quả. Kiểm tra vé máy bay, hành trình, hộ chiếu và tất cả những thông tin khác ăn khớp với nhau. Dán nhãn lên mọi thứ.
- Trước khi bạn đến nơi: giữ sẵn quần áo thích hợp với môi trường của nơi đến. Biết trước tình trạng môi trường của nơi đến. Những người bị hen suyễn và dị ứng phải được chuẩn bị tốt với những thay đổi về khí hậu, độ ẩm, mùa và các mức độ ô nhiễm.
- Thức ăn và vệ sinh thức ăn: nếu phải thi đấu ở nơi mà điều kiện vệ sinh y tế không được đảm bảo tốt, bạn nên mang theo bình thủy, ấm tách và dao muỗng riêng. Ăn uống bằng những dụng cụ của riêng mình sẽ giúp ta tránh được các vấn đề về bệnh đường ruột. Xem chừng rau sống có được rửa nước máy không và đá uống có được làm từ nước máy không? Cách nấu ăn không phải luôn luôn là vấn đề, mà ai là người nấu ăn mới là điều quan trọng.
- Nếu đi lại bằng taxi thì nên chọn những xe của chính hãng, ghi lại số điện thoại của hãng và tên của tài xế để phòng trường hợp bạn để quên gì đó trên xe.
- Tóm tắt:
- Chuẩn bị tốt
- Kiểm soát tất cả những vấn đề có thể kiểm soát
- Mang “nhà” đi theo với bạn
- Mục tiêu tổng quát: tối thiểu hóa thuận lợi sân nhà của đối thủ.