Phòng đuối hơn cứu đuối

Người ta nói rằng đuối nước là một “thảm họa thầm lặng”, xảy ra chỉ trong tích tắc và gần như không có một tiếng động. Những cảnh trong phim khi một người gặp nạn dưới nước gào thét kêu cứu – là những cảnh gần như ít xảy ra trong đời thực. Trong đời thực, thời gian đuối nước diễn ra rất nhanh, chỉ trong vài giây, nạn nhân không kịp lấy hơi để thở chứ đừng nói gì đến kêu cứu vì miệng ở thấp dưới mặt nước. Người có khả năng kêu cứu thường là người có kỹ năng bơi tốt, chỉ vì một tình huống phát sinh nào đó ngoài ý muốn (như bị vọp bẻ, bị chấn thương, bị trôi dạt quá xa bờ, …) nên họ buộc phải kêu cứu.

Có lẽ mọi người đều không quên bộ phim về con tàu Titanic nổi tiếng của đạo diễn James Cameron vào năm 1997. Trong chuyến vượt Đại Tây Dương đầu tiên và cũng là cuối cùng của nó vào tháng 4 năm 1912, Titanic đã đắm chìm do đâm vào một tảng băng trôi và khiến hơn 1.500 người tử nạn.

Khi xem bộ phim đó, tôi vẫn nhớ hoài cảnh đôi tình nhân Jack và Rose cố chạy trốn, thoát hiểm cùng nhau cho đến khi con tàu bị dựng đứng lên và bắt đầu chìm dần xuống nước. Trong giờ phút hiểm nghèo đứng tít trên đầu con tàu dựng đứng và chờ đợi con tàu từ từ trôi tuột xuống lòng biển, Jack dặn dò Rose hãy hít vào một hơi thật sâu khi anh ra lệnh và phải đạp chân thật mạnh để ngoi lên mặt nước ngay khi rơi xuống nước. Khi cả hai tìm được nhau trong làn nước băng giá, Jack lại tiếp tục dặn Rose là cứ bơi theo anh, đừng đứng lại (keep swimming) để không chết vì lạnh như bao người khác. Chỉ một đoạn ngắn đó thôi, Jack đã cho ta thấy nhiều bài học quý giá về kiến thức và kỹ năng sinh tồn trong môi trường nước.

Để phòng chống đuối nước, trước tiên chúng ta phải hiểu “đuối nước” là gì. Cho đến trước năm 2002, đã có 33 định nghĩa khác nhau về đuối nước! Theo bản tin của WHO  – Tổ chức Y tế Thế giới – đăng tải vào tháng 11 năm 2005, việc thiếu một định nghĩa thống nhất và được quốc tế chấp nhận đã cản trở việc giám sát các ca đuối nước trên toàn thế giới một cách hiệu quả. Chính vì vậy, các chuyên gia về y học lâm sàng, dịch tễ học chấn thương, phòng ngừa và cứu hộ từ khắp nơi trên thế giới đã tham gia vào một loạt các cuộc thảo luận “điện tử” và các cuộc hội thảo trực tiếp để tìm ra các yêu cầu chính của một định nghĩa mới. Cuối cùng, các chuyên gia thống nhất là một định nghĩa mới nên bao gồm cả trường hợp đuối nước gây tử vong lẫn đuối nước không gây tử vong, và đã thông qua định nghĩa về đuối nước rất đơn giản sau đây: “Đuối nước là quá trình suy hô hấp do chìm / ngâm trong chất lỏng”. Các hậu quả do đuối nước được phân loại là: tử vong, bệnh tật và không bệnh tật. Các thuật ngữ cũ (đuối nước ướt, đuối nước khô, đuối nước chủ động, đuối nước thụ động, đuối nước im lặng và đuối nước thứ cấp) cũng sẽ không còn được sử dụng. Với định nghĩa mới này, Jack và Rose trên con tàu Titanic đều bị đuối nước, chỉ khác là Jack đuối nước tử vong, còn Rose đuối nước nhưng không bị tử vong!