Ôi hạnh phúc đâu chỉ có cơm ngon và áo đẹpMùa xuân đâu chỉ có hoa thơm và nắng hồngCuộc đời còn có cả …những nụ hôn !
Đoạn nhạc trên trích từ ca khúc “Mùa xuân bên cửa sổ” được nhạc sĩ Xuân Hồng sáng tác năm 1985. Lời bài hát thật tình tứ và da diết! Những cảm nhận tinh tế của nhạc sĩ về “hạnh phúc … còn có cả những nụ hôn” thể hiện thành những giai điệu thật sự đi vào lòng người. Đến nay, cảm giác hạnh phúc xuất phát từ một nụ hôn yêu thương đó, hoặc từ một cái ôm đằm thắm đã được khoa học chứng minh là do hormone oxytocin tiết ra từ trong não! Vâng, các nhà thần kinh học đã tìm ra 4 chất hóa học được tạo ra trong não (endorphine, serotonin, dopamine và oxytocin), chịu trách nhiệm cơ bản trong việc tạo ra những cảm giác và cảm xúc mà chúng ta liên tưởng đến hạnh phúc. Trong thực tế, hạnh phúc phần lớn là một trải nghiệm hóa học!
Endorphine là một chất hóa học tương tự như morphine, tạo cho ta cảm giác vui vẻ, hưng phấn và làm dịu cơn đau. Endorphine được tạo ra từ hoạt động tập thể dục. Serotonin được xem như là thuốc chống suy nhược và trầm cảm. Serotonin được tạo ra khi cơ thể tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, tập thể dục và massage. Dopamine là hóa chất giúp bạn có được sự tập trung, còn được gọi là “hóa chất của phần thưởng”, được tạo ra khi bạn ghi điểm, đạt được mục tiêu hoặc hoàn thành một nhiệm vụ. Oxytocin là hóa chất sản sinh ra rất nhiều khi các bà mẹ mang thai và cho con bú. Oxytocin chủ yếu liên quan đến xúc giác yêu thương và các mối quan hệ gần gũi nên còn được gọi là hormone “âu yếm”.
Bạn thấy đó, đâu có gì khó khi bạn muốn có cảm giác hạnh phúc. Bạn chỉ cần siêng năng tập thể dục, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời khoảng từ 7 – 9 giờ sáng, cố gắng đạt được các mục tiêu nho nhỏ hàng ngày và thể hiện tình yêu thương với người mình yêu. Tất cả những điều này, suy cho cùng, là tạo sự khỏe mạnh cho cơ thể và sự bình an trong tâm hồn. Bạn sẽ không thấy điều gì liên quan đến đấu tranh với ngoại cảnh, đấu đá căng thẳng, giành giật hơn thua. Vì vậy, thật là chí lý khi người ta nói hạnh phúc đến từ bên trong. Hạnh phúc là do cảm giác đến từ các hóa chất “bên trong” não. Hạnh phúc là do cảm giác thoải mái, sảng khoải, bình yên “bên trong” cơ thể.
Điều cần nhấn mạnh ở đây là “có những trải nghiệm hoặc hành động nhất định tạo ra hạnh phúc”. Và nhiều trong số những trải nghiệm và hành động này là những thứ mà hồ bơi có thể mang lại! Đó chính là lợi ích về mặt tinh thần của bơi lội. Dưới đây là 5 lý do tại sao bạn có thể cảm thấy hạnh phúc hơn nếu bạn dùng bơi lội như một hình thức tập luyện thường xuyên.
Thứ nhất, giảm căng thẳng. Theo James Thornton, vận động viên bơi lội cao tuổi và là nhà tâm lý trị liệu, “một sự luân phiên động tác kéo – giãn cơ kết hợp với động tác thở theo một nhịp điệu nhịp nhàng” của bơi lội làm gợi nhớ đến chuyển động của các hình thức tập yoga. Và cũng như các hình thức tập luyện khác, bơi giúp giải phóng endorphin có thể cải thiện tâm trạng của bạn và mang lại cho bạn cảm giác hạnh phúc. Ngoài ra, nếu bạn bơi ở điều kiện tự nhiên (sông, biển, …), trải nghiệm đó “có thể là một liều thuốc giảm stress tuyệt vời và là cơ hội tạo ra những kỷ niệm tuyệt vời với những người có cùng sở thích” (Scott Hansen, giám đốc điều hành của Lake Ridge Senior Living). Với mây nước, trời đất bao la, “sảng khoái như tắm tiên” hình như cũng mang ý nghĩa này. Thư giãn làm giảm căng thẳng, dẫn đến hạnh phúc. Thật khó để hạnh phúc khi bạn gặp nhiều căng thẳng trong cuộc sống. Chính vì vậy, người ta cho rằng hồ bơi là nơi tuyệt vời để bạn có thể giảm stress và thư giãn.
Thứ hai, giảm trầm cảm. Theo ông Bochard: “Tất cả các bài tập aerobic đều giải phóng endorphin, đồng thời giúp sản xuất serotonin có thể làm giảm trầm cảm, tuy nhiên, bơi lội đặc biệt hiệu quả trong việc giảm lo âu và buồn phiền vì sự kết hợp giữa động tác bơi, hơi thở và sự lặp đi lặp lại”. Mọi thứ được đơn giản hóa khi bạn bơi và nó là một hình thức thiền di chuyển, hay thiền động. Những người làm việc văn phòng, những người công việc đòi hỏi phải ngồi một chỗ nhiều, sau khi đi làm căng thẳng về muốn giảm stress qua thiền; nếu tiếp tục lại phải ngồi thiền tĩnh trong 30 phút e là khó, vậy tập thiền động tại hồ bơi có thể là một giải pháp thay thế hoàn hảo.
Ngoài ra, khi bạn xuống nước, tâm trạng của bạn được nâng lên ngay lập tức từ sự mát lạnh của nước, khiến bạn không bị mệt mỏi và trầm cảm.
Thứ ba, không khí trong lành. Nhận được nhiều không khí sạch, trong lành vào phổi là một cách tốt để giữ cho bộ não của bạn hoạt động tốt. Ngoài ra, khi ở ngoài trời, ánh sáng mặt trời cung cấp vitamin D và não của bạn sẽ bắt đầu sản xuất serotonin. Các nghiên cứu cho thấy rằng lượng vitamin D thấp có thể dẫn đến trầm cảm. Bằng cách dành thời gian ngoài trời bên hồ bơi, bạn gặt hái được những lợi ích của không khí trong lành và vitamin D từ ánh sáng mặt trời, điều này sẽ mang lại cho cả sức khỏe tốt hơn lẫn cảm giác hạnh phúc hơn.
Thứ tư, mỉm cười. Bạn có biết rằng chỉ cần hành động mỉm cười có thể khiến bạn cảm thấy hạnh phúc hơn? Vì cười cũng giúp bạn sản sinh ra endorphines. Hãy thử một lần. Bể bơi tạo ra nhiều nụ cười, cho dù từ các trò chơi dưới nước, thể thao dưới nước hay chỉ là thời gian vui đùa cùng bạn bè hoặc gia đình. Bạn có để ý rằng, khi nhìn hình ảnh những môn thể thao khác, ít thấy hình người tập đang vừa tập vừa cười, mà thường là hình họ phải lên gân, mím môi với đôi mắt thể hiện ý chí sắt đá vượt qua gian khổ. Còn hình bơi lội thì thấy đa số là chụp mọi người với đôi mắt sáng ngời hạnh phúc, miệng cười tươi như hoa!
Thứ năm, không gian thiền định. Bơi dưới nước giống như ở một thế giới khác. Khi nhìn xuyên trong nước, bầu trời phía trên như một khối mờ ảo, đáy hồ phía dưới thì phản chiếu ánh mặt trời lung linh. Không có gì lạ khi bơi lội có thể đưa bạn vào một không gian tinh thần lý tưởng – không gian thiền định (dĩ nhiên là bạn phải chọn một hồ bơi phù hợp hay thời gian bơi phù hợp, không quá đông người hoặc quá đông trẻ em chơi đùa). Thiền là quá trình thực hành giúp tâm trí của bạn ở trạng thái yên tĩnh, gạt bỏ mọi muộn phiền để tập trung vào hơi thở bên trong. Bơi lội cũng có thể giúp bạn làm điều đó. Hồ bơi có thể giúp bạn tắt các kích thích bên ngoài, một khi bạn đắm mình vào nước, âm thanh bên ngoài bị cắt đứt. Bạn chỉ còn nghe tiếng róc rách của nước khi bơi và điều duy nhất bạn cảm thấy là nước mơn trớn trên làn da của bạn. Bạn có thể tập trung vào hơi thở của mình, đáy hồ và sự xoa dịu của nước, “quẳng gánh lo đi” một cách hiệu quả. Không gian hồ bơi cho phép cơ thể bạn thư giãn hơn nhiều so với việc ở trong một phòng gym đầy gương và âm nhạc lớn.
Còn nếu bạn là một thầy dạy bơi? Bạn càng dễ đạt hạnh phúc hơn nữa. Ngoài việc được hưởng 5 lợi ích trên, mỗi khi giúp được một người khác bơi được thành công, lượng dopamine trong não của thầy dạy bơi lại tăng cao! Đó là cảm giác hạnh phúc của một người hoàn thành được mục tiêu và cảm thấy mình là người có ích.
Tóm lại:
Sự vận động có ảnh hưởng đến cảm xúc, trong đó có cả cảm giác hạnh phúc. Và bơi lội có nhiều điểm thuận lợi để trở thành là một liệu pháp tâm lý hiệu quả nhằm giải quyết những vấn đề về sức khỏe tâm thần, nhờ vào tác dụng của nước, của không gian hồ bơi, của giao tiếp, của hiệu ứng tập luyện. Tại sao khách sạn 5 sao có hồ bơi? tại sao các khu nghỉ dưỡng cao cấp có hồ bơi? tại sao Nhà trắng có hồ bơi? tại sao khu căn hộ cao cấp có hồ bơi? Thiết nghĩ, điều đó có ý nghĩa về mặt liệu pháp thư giãn, xả stress, hồi phục, tái tạo năng lượng nhiều hơn là việc cung cấp một dịch vụ tập luyện đơn thuần để tăng cường thể lực. Hồ bơi ở những nơi này sử dụng lợi ích tinh thần của bơi lội nhiều hơn.
Chung Tấn Phong
