Các nguyên tắc chỉ đạo cho việc phát triển các nhóm cơ core trong bơi lội
Một chương trình phát triển core hiệu quả trong bơi lội phải kết hợp chặt chẽ các nguyên tắc sau:
- Thúc đẩy sự ổn định thân và không chỉ độc nhất là sức mạnh: năng lực duy trì sự thăng bằng và tư thế cơ thể trong lúc chuyển động tay và chân là năng lực có ý nghĩa lớn nhất, và một chương trình hiệu quả trong bơi lội phải kết hợp chặt chẽ các chuyển động của chi với các bài tập core.
- Duy trì độ cong bình thường của cột sống: Cột sống là mạnh nhất và ổn định nhất khi ở độ cong bình thường của nó. Trọng tâm phải được đặt vào việc duy trì tư thế này.
- Thực hiện các bài tập core trong nước cũng như trên cạn: tận dụng cơ hội phát triển core trong nước bằng cách dùng ván đập chân (kickboard) và các dụng cụ khác để cung cấp những thách thức thăng bằng cho cơ thể trong môi trường đặc thù của bơi lội
- Tác động đến tất cả các cơ core: xem trọng cả các cơ duỗi thân lẫn các cơ gập thân. VĐV bơi có ưu thế tự nhiên ở mặt sấp-nghiêng khi nói về sức mạnh, và có thể cần đặt trọng tâm nhiều hơn cho các cơ duỗi thân ở một số VĐV bơi.
- Dùng các công cụ tập luyện sức mạnh mới lạ có tác dụng thúc đẩy sự ổn định thân. Các bài tập treo cho phép VĐV bơi phát triển sự chuyển động chân tay trong lúc đòi hỏi đồng thời sự ổn định thân.
- Tập luyện core từ 3 đến 4 lần mỗi tuần: các cơ core thường được xem là hoạt động thường xuyên trong thời gian dài, vì vậy việc tuân thủ các nguyên tắc tập luyện thích hợp sẽ cho phép thời gian hồi phục giữa các buổi tập.
- Tăng độ khó: ổn định thân có thể được phát triển hiệu quả nhất bằng cách tăng dần độ khó từ các bài tập ban đầu đến các bài tập nâng cao. Ví dụ, một VĐV bơi có thể bắt đầu với bài cầu sấp (prone bridge hay còn gọi là plank) với cả hai đầu gối và cẳng tay trên một mặt phẳng vững chắc như sàn nhà. Tuy nhiên, sau thời gian, có thể tập khó hơn bằng cách chống khuỷu tay trên một trái bóng trong lúc luân phiên nâng và duỗi thẳng một cánh tay rời khỏi bóng.
Các bài tập core với sự tăng dần độ khó cho VĐV bơi:
Giữ các nguyên tắc đã nói ở trên trong đầu, sau đây là một số bài tập với mức tăng dần độ khó nhằm xây dựng sức mạnh core và ổn định thân cho VĐV bơi
Bài tập Prone Plank (cầu sấp) với mức tăng dần độ khó
- Cấp ban đầu: đầu gối hoặc ngón chân và cẳng tay tiếp xúc với mặt đất
- Cấp trung: cẳng tay đặt trên một trái bóng ổn định
- Cấp cao: luân phiên nâng mỗi bàn chân lên khỏi mặt đất khoảng từ 7,5 đến 15cm
- Cấp cao: luân phiên nâng mỗi cánh tay rời khỏi bóng và duỗi thẳng trên đầu
Bài tập Stability Ball Supine Bridge (cầu ngửa với bóng) với mức tăng dần độ khó
- Cấp ban đầu: bàn chân và đầu gối đặt trên bóng, nâng xương chậu lên đến giới hạn cao nhất và hạ xuống sau nhịp đếm đến ba.
- Cấp trung: bài tập tương tự nhưng chỉ có một chân được giữ duỗi thẳng
- Cấp cao: gót chân đặt trên bóng, duy trì tư thế plank
- Cấp cao: luân phiên nâng mỗi bàn chân rời khỏi bóng
Bài tập Side Bridge (cầu nghiêng) với mức tăng dần độ khó
- Cấp ban đầu: Với cẳng tay trên mặt đất, duy trì đường thẳng từ gót chân đến đầu
- Cấp trung: nâng chân nằm phía trên lên cách mặt đất từ 30 – 60cm
- Cấp cao: thực hiện side bridge với một tay kéo ròng rọc theo kiểu rowing
Bài tập Dead Bug với mức tăng dần độ khó
- Cấp ban đầu: Với đầu gối gập 90 độ và cả hai bàn chân đặt trên mặt đất, luân phiên nâng mỗi bàn chân lên khỏi mặt đất 15 – 20 cm
- Cấp trung: Với hông và đầu gối gập 90 độ, luân phiên duỗi thẳng mỗi chân để bàn chân cách mặt đất 7,5 – 15cm khi chân được duỗi thẳng hoàn toàn
- Cấp cao: thực hiện bài tập tương tự, nhưng khi chân phải được duỗi thẳng thì cánh tay trái cũng duỗi thẳng trên đầu, và ngược lại
Bài tập Bird Dog với mức tăng dần độ khó
- Cấp ban đầu: chống cả hai bàn tay và hai đầu gối trên sàn, nâng chân phải và tay trái cho đến khi chúng song song với sàn
- Cấp trung: thực hiện bài tập tương tự với cơ thể được nâng đỡ bởi một trái bóng
- Cấp cao: cố gắng nâng tay phải và chân phải cùng lúc, và luân phiên thực hiện bên phải và bên trái với mỗi lần lập lại.
Bài tập Jackknife với mức tăng dần độ khó
- Cấp ban đầu: với hai bàn tay chống trên sàn rộng bằng vai và bàn chân đặt trên bóng, kéo đầu gối thẳng về phía ngực
- Cấp trung: thực hiện bài tập tương tự nhưng luân phiên kéo đầu gối về phía vai trái và vai phải
- Cấp cao: giữ bàn chân trái trên sàn, nâng bàn chân phải và kéo đầu gối phải về phía vai trái. Đưa đầu gối trái về phía vai phải ở lần lập lại kế tiếp.
Bài tập Reverse Pendulum với mức tăng dần độ khó
- Cấp ban đầu: trong lúc nằm ngửa trên sàn với đầu gối gập 90 độ và cả hai bàn chân đặt trên sàn, chậm rãi hạ đầu gối về phía sàn ở phía bên phải của cơ thể và quay trở lại. Luân phiên hạ đầu gối về phía bên phải và bên trái
- Cấp trung: Với đầu gối và hông gập 90 độ, luân phiên hạ chân về phía bên phải và bên trái (về phía sàn) với những lần lập lại kế tiếp nhau.
- Cấp cao: Với hông gập 90 độ và chân thẳng, luân phiên hạ chân về phía bên phải và bên trái (về phía sàn) với những lần lập lại kế tiếp nhau.
Chung Tấn Phong
Dịch từ sách “Developing the core”