Ai cũng hiểu bơi lội là một môn thể thao tốt cho sức khỏe về nhiều mặt và có tác dụng phòng chống đuối nước. Thế nhưng, điều nghịch lý là đến bây giờ vẫn còn nhiều người chưa biết bơi và cũng không sẵn sàng đi học bơi! (xin phép bỏ qua những người không có điều kiện tiếp cận với hồ bơi). Vì vậy, tôi viết bài này dành cho những ai còn LƯỠNG LỰ hoặc CHƯA MUỐN đi học bơi, vì thật sự nếu ai đó không muốn đi học bơi thì dù nhà nước có kêu gọi hoặc phát động toàn dân học bơi đi nữa thì họ cũng ở nhà mà thôi!
Trước tiên, tôi muốn nói rằng BIẾT BƠI là một KỸ NĂNG KHÔNG THỂ THIẾU trong thời điểm hiện nay. Để bàn về việc này, chúng ta cần đi sâu hơn một chút về kỹ năng vận động cơ bản, kỹ năng sống và kỹ năng sinh tồn.
Kỹ năng vận động cơ bản là một bộ kỹ năng liên quan đến các bộ phận cơ thể khác nhau như đầu, thân, tay, chân với vai trò như “các khối xây dựng” cho những kỹ năng chuyên sâu và phức tạp hơn mà trẻ em sẽ cần trong suốt cuộc đời để tham gia vào các trò chơi, hoạt động thể thao và giải trí khác nhau một cách thành thạo. Hiện nay, các nước tổ chức cho các em nhỏ học kỹ năng vận động cơ bản cho cả 2 môi trường: trên cạn và dưới nước. Trên cạn thì có bộ kỹ năng về giữ thăng bằng, chạy, nhảy, ném, bắt … Dưới nước thì có bộ kỹ năng về cách vào và rời khỏi nước, nổi và giữ thăng bằng, xoay người và định hướng, thuôn dòng, thở dưới nước và di chuyển dưới nước. Các kỹ năng vận động cơ bản này cũng giống như kiến thức lớp 1, lớp 2 vậy, các em phải học đọc, học viết, học cộng, trừ, nhân, chia một cách cơ bản thì lên các lớp trên mới không bị “bơi” trong biển kiến thức. Còn đối với các kỹ năng vận động cơ bản, các em biết đủ thì sẽ không bị “lóng nga lóng ngóng” và thoải mái hơn trong mọi hoạt động thể chất sau này.
Về kỹ năng sống, tôi thích định nghĩa cô đọng, súc tích của từ điển Oxford: “Kỹ năng sống là một kỹ năng cần thiết hoặc đáng có để tham gia trọn vẹn vào cuộc sống hàng ngày”. Theo khái niệm này, bất kỳ kỹ năng nào hữu ích trong cuộc sống của bạn đều có thể được coi là một kỹ năng sống.
Do đó, mọi người sẽ có khả năng có một danh sách khác nhau về các kỹ năng mà họ cho là cần thiết nhất trong cuộc sống và những kỹ năng mà họ cho là không cần thiết. Nói cách khác, danh sách các kỹ năng sống thiết yếu sẽ là khác nhau đối với mỗi người. Vậy bơi lội có được xem là kỹ năng sống thiết yếu đối với mọi người không?
Các kỹ năng sống khác nhau sẽ ít nhiều liên quan đến những thời điểm khác nhau trong cuộc sống của bạn. Khi học ở trường, khi đi làm việc, khi lập gia đình, khi lập công ty … bạn đều cần những loại kỹ năng khác nhau.
Các kỹ năng sống khác nhau cũng sẽ ít nhiều liên quan đến thời điểm khác nhau của xã hội. Trước đây, không biết đọc, biết viết thì được xem là mù chữ. Hiện nay, sinh viên không biết tiếng Anh, vi tính cũng coi như mù chữ! Trước đây, điều kiện vui chơi, giải trí đóng khung ở những trò chơi dân gian đơn giản (rồng rắn lên mây, cá sấu lên bờ, bịt mắt bắt dê …). Ngày nay, vui chơi, giải trí trải dài từ trên mây (các game online), xuống tới đất và xuống cả dưới nước (công viên nước, các trò chơi dưới nước …). Trước kia, mưa thuận gió hòa. Ngày nay, biến đổi khí hậu, mưa gió thất thường, bão lụt triền miên. Và đi kèm với điều kiện khác nhau đó của xã hội, các kỹ năng cần thiết cũng phải thay đổi theo.
Cũng vì những lẽ đó, dù bạn đang ở vào bất cứ thời điểm nào trong cuộc sống, Bơi lội cũng dần trở thành một kỹ năng sống thiết yếu để bạn không bị tách rời khỏi những hoạt động vui chơi, giải trí thời hiện đại và an toàn hơn khi buộc phải “sống chung với lũ” và khi nước bao bọc khắp nơi xung quanh chúng ta như hiện nay.
Theo Tháp nhu cầu của Maslow, an toàn là một trong những nhu cầu cơ bản nhất, chỉ đứng sau nhu cầu sinh lý thông thường như ăn, uống, ngủ, nghỉ. Chính vì vậy, ở vế thứ hai là “an toàn với nước”, bơi lội còn được xem là một kỹ năng sinh tồn cần phải có. Kỹ năng sinh tồn là những kỹ thuật mà một người có thể sử dụng để duy trì sự sống trong bất kỳ loại môi trường tự nhiên hoặc môi trường xây dựng nào; thường gắn liền với nhu cầu sống sót trong tình huống thảm họa. Nếu xem đuối nước là thảm họa thì biết bơi an toàn là kỹ năng sinh tồn tốt nhất mà bạn có thể có. Các kỹ năng như thả nổi nằm ngửa, đứng nước, bơi nghiêng và bơi ếch là những cơ chế sinh tồn được thiết kế để hỗ trợ người bơi thư giãn, tiết kiệm năng lượng và di chuyển trong nước một cách hiệu quả trong các tình huống dưới nước không quen. Trên thế giới, người ta xem Bơi lội là một kỹ năng quan trọng cần được mọi người học như một phần của Bộ công cụ an toàn cá nhân.
Thứ hai, tôi muốn nói rằng BƠI LỘI là một loại hình BẢO VỆ NHÂN THỌ trọn đời.
Chúng ta có thể liên hệ với loại hình bảo hiểm nhân thọ. Bảo hiểm nhân thọ hiểu nôm na là một dạng mua sự an tâm cho một sự rủi ro về sức khỏe, tính mạng có khả năng xảy ra bằng việc nhận lại sự bù đắp tài chính. Bảo hiểm không giúp tránh rủi ro xảy ra, chỉ giúp hỗ trợ khó khăn cho người gặp nạn hoặc gia đình người gặp nạn về mặt tài chính. Bảo hiểm không có tác dụng bảo vệ sức khỏe và bảo vệ tính mạng cho người mua bảo hiểm.
Bơi lội, trái lại, có tác dụng bảo vệ sức khỏe và bảo vệ tính mạng cho người tập. Nếu tập thường xuyên, bơi lội có tác dụng bảo vệ sức khỏe và bảo vệ tính mạng cho người tập trọn đời. Người tập mua vé bơi vào hồ không phải là mua sự an tâm cho rủi ro, mà là mua giải pháp giảm thiểu rủi ro bằng nỗ lực của chính mình.
Tuy vậy, bơi lội có điểm giống với bảo hiểm là phòng ngừa trước với rủi ro có thể xảy ra từ … rất xa. Chính vì “phòng ngừa trước từ rất xa” như vậy nên nhiều người chưa xem trọng bảo hiểm và cũng chưa muốn tập bơi vì hy vọng rằng rủi ro có thể không xảy ra với mình. Điểm cộng của bơi lội so với bảo hiểm là trong quá trình phòng ngừa từ rất xa như vậy, bơi lội tạo ra nhiều giá trị cộng thêm cho người tập.
Để có thể hiểu về giá trị cộng thêm của bơi lội, xin mời các bạn đọc lại 3 bài viết của Bạn Biết Bơi:
Tỷ phú giàu nhất thế giới Bill Gates từng nói rằng: “Sinh ra trong nghèo đói không phải là tội của bạn; nhưng nếu chết trong nghèo đói thì đó hoàn toàn là lỗi của bạn”
Tôi xin phép lấy ý của ông Bill Gates nhưng có chỉnh sửa để viết lại câu kết ngắn gọn cho bài viết của mình như sau:
“Không biết bơi là một cái tội”
“Tội” ở đây có nghĩa là “có lỗi” với chính bản thân mình.
Chung Tấn Phong
